عقبه بعد از نجدین
أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ ﴿۸﴾
آیا برای او دو چشم قرار ندادیم؟ (۸)
وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ ﴿۹﴾
و یک زبان و دو لب؟ (۹)
وَهَدَيْنَاهُ النَّجْدَيْنِ ﴿۱۰﴾
و او را به راه خیر و شر هدایت نکردیم [تا راه خیر را بگزیند و راه شر را واگذارد؟] (۱۰)
فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ ﴿۱۱﴾
پس شتابان و با شدت به آن گردنه سخت وارد نشد؛ (۱۱)
وَمَا أَدْرَاكَ مَا الْعَقَبَةُ ﴿۱۲﴾
و تو چه می دانی آن گردنه سخت چیست؟ (۱۲)
فَكُّ رَقَبَةٍ ﴿۱۳﴾
آزاد کردن برده، (۱۳)
أَوْ إِطْعَامٌ فِي يَوْمٍ ذِي مَسْغَبَةٍ ﴿۱۴﴾
یا طعام دادن در روز گرسنگی و قحطی، (۱۴)
يَتِيمًا ذَا مَقْرَبَةٍ ﴿۱۵﴾
به یتیمی خویشاوند، (۱۵)
أَوْ مِسْكِينًا ذَا مَتْرَبَةٍ ﴿۱۶﴾
یا مستمندی خاک نشین؛ (۱۶)
ثُمَّ كَانَ مِنَ الَّذِينَ آمَنُوا وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ وَتَوَاصَوْا بِالْمَرْحَمَةِ ﴿۱۷﴾
علاوه بر [انجام] این [تکالیف]، از کسانی باشد که ایمان آورده اند و یکدیگر را به صبر و مهربانی سفارش کرده اند؛ (۱۷)
أُولَئِكَ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ ﴿۱۸﴾
اینان سعادتمندان اند؛ (۱۸)
«نجد» به معناى مكان بلند، در برابر «تهامه» به معناى گود است. به فرموده امام صادق عليه السلام به راه خير و شر، نجدين مى‌گويند. تشبيه راه خير و شر به راهى كه در ارتفاعات است. شايد براى آن باشد كه پيمودن راه خير بخاطر مبارزه با هوسها و پيمودن راه شر به علّت عواقب تلخ آن. همچون عبور از راه مرتفع است، و براى هر عاقلى مسئله خير و شر مثل زمين بلند روشن و برجسته است.
«عقبة» به معناى گردنه و گذرگاه باريك و سخت است و «اقتحام» به معناى خود را به سختى انداختن است. «مَسْغَبَةٍ» به معناى گرسنگى،
